แผนเพื่อสุขภาพดี หรือ เวชศาสตร์ป้องกัน

 เวชศาสตร์ป้องกัน เป็นศาสตร์ที่ว่าด้วยเรื่องของการป้องกันดูแลสุขภาพเพื่อให้สัตว์เลี้ยงอันเป็นที่รักของเราให้มีสุขภาพดี ซึ่งเมื่อเทียบกับการรักษาแล้วพบว่ายุ่งยากน้อยกว่ามาก โดยหลักการแล้วหมายถึงแผนการจัดการเพื่อสุขภาพดีแบบองค์รวม (Wellness Program) อันประกอบด้วย

  • การตรวจสุขภาพประจำปี (Annual Check-up) เริ่มเมื่อสัตว์เลี้ยงอายุ 5 ปีขึ้นไป เป็นการเฝ้าติดตามสภาวะความสมบูรณ์ของเม็ดเลือดแดง-ขาวและการทำงานของอวัยวะต่างๆในร่างกายทุก 6-12 เดือน หากพบความผิดปกติในระยะแรกก็จะได้จัดการดูแลแก้ไขก่อนที่จะรุนแรงจนยากที่จะเยียวยารักษาได้
  • การตรวจเช็คไข่พยาธิลำไส้และถ่ายพยาธิ หากพบมีไข่พยาธิชนิดใดก็จัดยาถ่ายเพื่อกำจัดพยาธินั้นๆออกไป
  • การทำวัคซีนป้องกันโรคต่างๆ    วัคซีนป้องกันโรคถือเป็นเครื่องมือที่ดีที่สุดที่มีอยู่ในปัจจุบันสำหรับเวชศาสตร์ป้องกัน หลักสำคัญในการใช้วัคซีนอย่างเหมาะสมคือ ก่อนอื่นต้องสืบค้นหาข้อมูลก่อนว่ามีโรคอะไรบ้างที่สัตว์เลี้ยงนั้นๆมีความเสี่ยงต่อการติดต่อและทำให้ป่วยได้ จากนั้นจัดวัคซีนฉีดให้แก่สัตว์เลี้ยงของท่านตามข้อมูลที่สืบค้นได้ สำหรับโรคที่ไม่เคยมีปัญหาระบาดก็ไม่จำเป็นต้องฉีดก็ได้ เราเชื่อมั่นว่าวิธีการให้วัคซีนอย่างสมดุลของเราดีที่สุดสำหรับป้องกันสัตว์เลี้ยงของท่านจากโรคติดต่อร้ายแรงต่างๆและมีความเสี่ยงต่อฤทธิ์อันไม่พึงประสงค์จากวัคซีนน้อยมาก
    • สุนัข – มีวัคซีนหลักๆที่ต้องทำ ได้แก่ วัคซีนพิษสุนัขบ้า, วัคซีนไข้หัดสุนัข, วัคซีนตับอักเสบ,วัคซีนเลปโตสโรซิส, วัคซีนพาราอินฟลูเอ็นซ่า, วัคซีนลำไส้อักเสบ
    • แมว – เราบริการฉีดวัคซีนที่สำคัญแก่แมวของท่าน ได้แก่ วัคซีนพิษสุนัขบ้า, วัคซีนไข้หัดแมว,วัคซีนลิวคีเมีย, และกรณีจำเป็นมีเพิ่มเติม ได้แก่ วัคซีนเอดส์แมว, วัคซีนช่องท้องอักเสบ
  • การป้องกันโรคพยาธิหนอนหัวใจ เป็นโรคซึ่งมียุงเป็นพาหะนำโรคมาสู่สัตว์เลี้ยง ป้องกันได้โดยการตัดวงจรของโรคโดยจัดโปรแกรมให้สุนัขกินยาเดือนละครั้งทุกเดือน เพื่อกำจัดตัวอ่อนในกระแสเลือดที่ยุงนำมาปล่อยไว้ไม่ให้พัฒนาไปเป็นตัวแก่และอาศัยในหัวใจห้องขวาล่าง และในปัจจุบันมียาแบบชนิดฉีดเพียงเข็มเดียวสามารถป้องกันโรคได้นาน 12 เดือน  เป็นวิธีแก้ปัญหาหลงลืมการให้ยาแต่ละเดือนได้เป็นอย่างดี
  • โปรแกรมการควบคุมพยาธิภายนอก(เห็บและหมัด) การควบคุมพยาธิภายนอกดังกล่าวนอกจากป้องกันภาวะเลือดจางแล้ว ยังเป็นการป้องกันโรคต่างๆที่มีพยาธิภายนอกดังกล่าวเป็นพาหะทางอ้อม เช่น โรคพยาธิในเม็ดเลือดต่างๆ ที่มักพบในสุนัข ได้แก่ E. canis , Babesia, Hepatozoon และที่มักพบในแมว คือ Haembartonella felis เป็นต้น เชื้อต่างๆดังกล่าวก่อให้เกิดภาวะเลือดจางรุนแรงอาจถึงขั้นเสียชีวิตได้ทั้งนั้น
  • โปรแกรมการควบคุมน้ำหนัก การเพิ่มขึ้นของน้ำหนักจนมากเกินไปมักเกิดขึ้นกับสัตว์เลี้ยงอย่างค่อยเป็นค่อยไปโดยเจ้าของมักไม่รู้ตัวจนเกิดเป็นภาวะโรคอ้วนถึงขั้นที่ยากต่อการแก้ไขโดยเฉพาะกรณีเจ้าของขาดความแน่วแน่ที่จะแก้ไขภาวะอ้วนดังกล่าวแก่สัตว์เลี้ยงของตน ในระยะยาวภาวะโรคอ้วนนี้โดยรวมแล้วส่งผลกระทบต่อระบบข้อต่อต่างๆและระบบการทำงานของทางเดินหายใจและหัวใจ เอ็นยึดเข่าส่วนหน้าได้รับการบาดเจ็บ โรคได โรคมะเร็งหลายชนิด นอกจากนี้โรคอ้วนยังเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคเบาหวานอีกด้วย  สุดท้ายทำให้คุณภาพชีวิตของสัตว์เลี้ยงอันเป็นที่รักของผู้เป็นเจ้าของย่ำแย่ลงอย่างชัดเจนมาก โดยเฉพาะการเดินเหินจะเชื่องช้าลงหรือถึงขั้นไม่ยอมเดินหรือวิ่งเลย ทั้งยังทำให่อายุสั้นลงกว่าที่ควรจะเป็น

การตรวจความสมบูรณ์ของร่างกายประจำปี (Annual Pet Wellness Exams)

การป้องกันถือเป็นกุญแจสำคัญที่จะทำให้สัตว์เลี้ยงท่านมีสุขภาพที่ดีในระยะยาว อีกทั้งยังเป็นปัจจัยสำคัญช่วยลดค่าใช้จ่ายสำหรับการดูแลสุขภาพสัตว์เลี้ยงของท่านตลอดชั่วชีวิตของเขา ทางโรงพยาบาลของเราขอแนะนำให้พาสัตว์เลี้ยงของท่านรับการตรวจความสมบูรณ์ของร่างกายเป็นประจำทุกปี อย่างสม่ำเสมอ การฉีดวัคซีน การตรวจตัวอย่างเลือดและปัสสาวะทางห้องปฏิบัติการ การถ่ายพยาธิและตรวจเช็คอุจจาระ ทั้งนี้ก็เพื่อให้มั่นใจว่าสัตว์เลี้ยงของท่านมีสุขภาพสมบูรณ์

ทางโรงพยาบาลยังมียาสำหรับป้องกันโรคพยาธิหนอนหัวใจ, หมัด และเห็บให้อีกด้วย ปัจจุบันการป้องกันพยาธิหนอนหัวใจแบบฉีด 1 เข็มสามารถป้องกันได้เป็นระยะเวลานาน 12 เดือน (จากเดิมให้ยาป้อนเดือนละครั้งทุกๆเดือน)

การตรวจเช็คสุขภาพส่วนใหญ่สามารถกระทำได้ในช่วงที่มีการตรวจร่างกายสุนัขหรือแมวประจำปีที่ถือปฏิบัติกันอยู่แล้ว การพาสัตว์เลี้ยงของท่านเข้ารับการตรวจเช่นที่ว่านี้ถือเป็นโอกาสที่ดีสำหรับการประเมินสุขภาพทั่วๆไปของเขา ถือเป็นโอกาสสำหรับการซักถามและถกเถียงถึงความเปลี่ยนแปลงที่ทางเราพบเห็น อีกทั้งรับคำแนะนำและความรู้ที่เป็นวิวัฒนาการความก้าวหน้าใหม่ๆในวงการสัตวแพทย์ และยังทำให้ท่านมีโอกาสได้ซักถามถึงข้อกังวลต่างๆและข้อข้องใจต่างๆที่ค้างคาใจท่านได้อีกเช่นกัน การตรวจความสมบูรณ์ของร่างกายในสัตว์เลี้ยงของท่านที่โรงพยาบาลสัตว์เชียงใหม่โชตนาของเรา ประกอบด้วย

  • ตรวจเช็คหัวใจและปอด
  • ตรวจเช็คฟันและช่องปาก
  • ประเมินการมองเห็น, ตาและหู
  • ตรวจคลำต่อมน้ำเหลือง, ท้องและตรวจสภาพผิวหนัง
  • ตรวจคลำข้อต่อและกล้ามเนื้อต่างๆ
การตรวจหูสุนัข เพื่อตรวจสภาพช่องหูกรณีสงสัยมีปัญหาเกาหรือสะบัดหูผิดปกติ

ยาต่างๆสำหรับใช้ป้องกัน

เนื่องจากหมัดและเห็บเป็นปัญหาที่พบเห็นกันทั่วไปในบ้านเรา เราจึงขอแนะนำให้จัดยาสำหรับป้องกันแมลงพยาธิภายนอกดังกล่าวนี้แก่สัตว์เลี้ยงของท่าน ทางโรงพยาบาลสัตว์เชียงใหม่โชตนาของเรามียาสำหรับการป้องกันนี้อยู่หลายชนิดและยินดีให้คำแนะนำว่าจะใช้ยาชนิดใดดีที่สุดสำหรับสัตว์เลี้ยงคู่หูของท่าน มักพบแมลงพยาธิภายนอกที่อันตรายพวกนี้กระจัดกระจายอยู่เกือบทุกหนทุกแห่ง หากแมลงพวกนี้พลัดหลงเล็ดลอดเข้าไปในบ้านของท่าน มันสามารถแพร่กระจายจากสัตว์เลี้ยงไปสู่ท่านและครอบครัวท่านได้

ตามปรกติเรามักนึกเอาว่าพยาธิต่างๆอันได้แก่ พยาธิตัวกลม พยาธิตัวแบน และพยาธิปากขอ เป็นพยาธิของแมวและสุนัข แต่จริงๆแล้วพยาธิเหล่านี้ติดถึงคนได้เช่นเดียวกัน การตรวจอุจจาระและถ่ายพยาธิแก่สัตว์เลี้ยงท่านเสมอๆเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันพยาธิดังกล่าวและพยาธิในลำไส้เพื่อไม่ให้แพร่ระบาดจากสัตว์ไปสู่คน อีกทั้งยังเป็นการป้องกันไม่ให้ไข่พยาธิแพร่กระจายไปตามพื้นสนามหญ้าหรือบริเวณที่สัตว์เลี้ยงไปถ่ายอุจจาระทิ้งไว้

โดยรวมแล้วบริการที่กล่าวมาข้างต้นเป็นวิธีการที่ดีที่สุดในอันที่จะดูแลป้องกันสุขภาพสัตว์เลี้ยงของท่านให้อยู่ดีมีสุข ซึ่งเป็นผลจากการป้องกันและตรวจเช็คให้เจอปัญหาสุขภาพและโรคใดโรคหนึ่งแต่เนิ่นๆ

This post is also available in: อังกฤษ